Koudetraining, de één gruwt ervan, de ander is er lyrisch over. Wil je weten hoe koudetraining kan helpen om jouw algehele gezondheid te verbeteren, lees dan dit artikel van Sjoerd Knobben. Hij vertelt je over zijn eigen ervaring met Wim Hof’s koudetraining in Polen en de effecten op met name je immuunsysteem.

Hoe koudetraining populair werd in Nederland

Alweer een decennium geleden werd een groep jonge mannen door Wim Hof in Polen getraind met zijn technieken voor een wetenschappelijk onderzoek. Kort daarna toonden ze in een wetenschappelijke studie aan dat ze hun autonome zenuwstelsel en immuunsysteem positief kunnen beïnvloeden door middel van mindset, koude training en ademhalingsoefeningen.

Ikzelf was daar een van, en zet Wim Hof’s technieken in voor mijn eigen lichamelijke en mentale balans, en dat van mijn cliënten. In dit artikel richten we ons op wat koude training kan betekenen voor een verzwakt immuunsysteem en het behoud van optimale gezondheid. Iedereen kan het, zoals Wim Hof beweert. Daar heeft hij in principe gelijk in, want omgaan met de kou zit in ieders lichaamscellen geschreven. We komen immers uit een ijstijd en kunnen echt wel tegen een ‘stootje’. Sterker nog, daar worden we gezonder van. Het is aangetoond dat de Wim Hof-methode een positief effect heeft bij ontstekingsziekten, zoals de ziekte van Bechterew. Bekijk hier terug hoe dit wetenschappelijke onderzoek naar buiten kwam “Rapportage EenVandaag: Immuunsysteem is bewust te beinvloeden”

Foto na 2 uur durende bergbeklimming in Polen

Wat zijn de positieve effecten van koudetraining op het immuunsysteem

Koudetraining, zoals blootstelling aan koude temperaturen of koud water, kan verschillende positieve effecten hebben op het immuunsysteem. Hier zijn enkele van de positieve effecten:

1. Verbeterde immuunrespons: Koudetraining kan leiden tot een verhoogde activiteit van bepaalde immuuncellen, zoals natuurlijke killercellen en T-lymfocyten. Deze cellen spelen een belangrijke rol bij de bestrijding van virussen, bacteriën en andere ziekteverwekkers.

2. Verminderde ontsteking: Koudetherapie kan ontstekingen in het lichaam verminderen. Dit kan gunstig zijn, omdat overmatige ontsteking in verband wordt gebracht met verschillende chronische ziekten. Koudetraining kan helpen ontstekingsremmende reacties in het lichaam te bevorderen. Koudetraining kan namelijk de productie van pro-inflammatoire cytokines, zoals interleukine-6 (IL-6) en tumor necrosis factor-alpha (TNF-alpha), verminderen. Dit helpt de ontstekingsreactie te verminderen.

3. Verhoogde productie van witte bloedcellen: Blootstelling aan koude temperaturen kan de aanmaak van witte bloedcellen, zoals leukocyten, bevorderen. Deze cellen spelen een cruciale rol bij de afweer tegen infecties en het handhaven van een gezond immuunsysteem.

4. Versterkte weerstand tegen infecties: Regelmatige koudetraining kan de weerstand tegen infecties verhogen. Door het immuunsysteem te stimuleren, kan het beter reageren op ziekteverwekkers en de kans op het krijgen van infecties verminderen.

5. Verbeterde doorbloeding: Blootstelling aan koude temperaturen kan de bloedvaten vernauwen en vervolgens weer verwijden. Dit proces, bekend als vasoconstrictie en vasodilatatie, kan de doorbloeding verbeteren en helpen bij het afvoeren van afvalstoffen. Een goede doorbloeding is belangrijk voor de algehele gezondheid, inclusief het immuunsysteem.

Hoe ons beloningssysteem het immuunsysteem een handje helpt

Koudetraining kan invloed hebben op ons endocannabinoïdesysteem, ook wel het beloningssysteem genoemd, en is betrokken bij herstel na stress. Dit gebeurt door de afgifte van natuurlijke stoffen in ons lichaam, genaamd endocannabinoïden, bijvoorbeeld wanneer we worden blootgesteld aan koude temperaturen. Endocannabinoïden fungeren als signaalmoleculen en binden aan cannabinoïdereceptoren in het lichaam, met name de CB1- en CB2-receptoren. Door de toename van endocannabinoïden kunnen verschillende fysiologische reacties worden beïnvloed, waaronder stress, ontstekingsprocessen en immuunresponsen, en worden gemoduleerd (geremd of verminderd).

Zo toont wetenschappelijk onderzoek aan dat koudetraining, ademhalingsoefeningen en mindset veilig kunnen worden toegepast bij patiënten met de ziekte van Bechterew, een typische chronische ontstekingsaandoening (1).

Hoewel er nog veel te leren valt over hoe precies koudetraining en het endocannabinoïdesysteem samenwerken, is het duidelijk dat ze een verbinding hebben die onze fysiologische reacties beïnvloedt.

Hoe te starten met koudetraining en het gezond houden

De mens komt uit een ijstijd en is gemaakt voor stress door koude. Dat betekent niet dat we ons moeten blootstellen aan extremen, dat schade geeft of erger. Het zit hem meestal in te veel of te lang. De douche op lauw of zelfs koud zetten, voor 10, 20 of 30 seconden is al een start. De volgende dag weer een graadje lager of een paar seconden langer. Na verloop van tijd verandert het lichaam en wordt het steeds gemakkelijker. Mocht je geïnteresseerd zijn in verdere begeleiding (upotential.nl) of gezondheidsreizen (mindblowingtravel.nl) waarbij koudetraining een centrale plek inneemt, kijk dan verder op de betreffende websites.

Wetenschappelijke literatuur

(1). Buijze, G. A., De Jong, H. M. Y., Kox, M., van de Sande, M. G., Van Schaardenburg, D., Van Vugt, R. M., Popa, C. D., Pickkers, P., & Baeten, D. L. P. (2019). An add-on training program involving breathing exercises, cold exposure, and meditation attenuates inflammation and disease activity in axial spondyloarthritis – A proof of concept trial. PloS one14(12), e0225749. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0225749

Werkingsmechanisme Laaggradige ontsteking